Poszkodowani wskutek błędu lekarza lub placówki medycznej szukają możliwości dochodzenia swoich  praw. Nie zawsze mają pewność, gdzie i jak zgłosić roszczenia o odszkodowanie. Pomagając i doradzając naszym Klientom spotykamy się z licznymi zapytaniami i wątpliwościami dotyczącymi roszczeń za błędy medyczne, dlatego przygotowaliśmy kilka zagadnień, które pomogą rozjaśnić temat i rozwiać wszelkie wątpliwości.

Kiedy może dojść do błędu medycznego?

Do błędu medycznego może dojść na każdym etapie leczenia – zarówno podczas diagnostyki, przeprowadzania badań, konsultacji medycznych, podczas zabiegów czy procedur medycznych, ale także stosowania farmakoterapii czy prognoz dotyczących leczenia lub rekonwalescencji. Błąd medyczny, to nie tylko błędnie przeprowadzony zabieg czy procedura medyczna – to każde nieprawidłowe działanie lekarza lub personelu medycznego, którego skutkiem jest szkoda na zdrowiu pacjenta. Jeśli zagrożone jest życie lub zdrowie pacjenta, a leczenie przeprowadzone jest niezgodnie ze sztuką i wiedzą medyczną, powodując uszczerbek na zdrowiu definitywnie mamy do czynienia z błędem medycznym.

Czym różni się błąd medyczny od zaniedbania lekarza czy pielęgniarki?

Nie każde zaniedbanie związane z obowiązkami lekarza lub pielęgniarki, pośpiech, niedokładność czy roztargnienie jest od razu błędem. Należy pamiętać, iż dopiero zachowanie skutkujące szkodą u pacjenta jest błędem medycznym. Jeśli mimo zaniedbania niezwłocznie wprowadzi się prawidłowe leczenie lub od razu wdroży procedury naprawcze, bez uszczerbku na zdrowiu pacjenta, nie będziemy mieli do czynienia z błędem.

Zaniedbanie w organizacji pracy, nadzoru nad pracownikami, niewłaściwe przechowywanie czy dawkowanie leków, niezgodne z wiedzą i sztuką medyczną leczenie lub przestarzałe procedury medyczne, które zagrażają życiu czy zdrowiu pacjenta będą już traktowane jako błąd medyczny.

Czy doszło do błędu jeśli leczenie nie odniosło skutku, mimo zapewnień lekarza?

Każda ingerencja w ludzkie ciało wiąże się ryzykiem związanym z powikłaniami lub co gorsza nieudanym leczeniem. Przy ocenie, czy doszło do błędu w sztuce medycznej (błędu lekarskiego) konieczne jest potwierdzenie, czy leczenie było przeprowadzone prawidłowo, zgodnie z aktualną wiedzą oraz dostępnymi możliwościami leczenia. Jeśli zachowano wszelkie środki ostrożności, leczenie było prawidłowe, a lekarz przeprowadził należycie zabieg  mimo tego leczenie nie odniosło skutku, nie jest to błąd medyczny. Przed każdą procedurą medyczną lekarz powinien szczegółowo poinformować o schorzeniu lub chorobie, dostępnych metodach leczenia, w tym także możliwych rezultatach, powikłaniach i prognozach leczenia, także możliwości braku osiągnięcia zamierzonego efektu leczenia.

Należy także odróżnić błąd medyczny od  możliwych do wystąpienia powikłań pourazowych lub pozabiegowych, które nie zależą od prawidłowości zastosowanego leczenia, lecz są nieuniknione w przypadku poważnych procedur medycznych i ingerencji chirurgicznych. Dla przykładu, jeśli po zabiegu operacyjnym pozostaną zrosty lub pojawi się bliznowacenie– nie będzie to błąd medyczny, ale powikłanie związane z predyspozycjami zdrowotnymi pacjenta (skłonności do bliznowców). Mimo prawidłowego przeprowadzenia zabiegu takie powikłania mogą wystąpić i pacjent powinien mieć ich świadomość, wyrażając zgodę na zabieg.

Czy po niewłaściwie przeprowadzonej operacji należy się odszkodowanie?

Jeśli zabieg operacyjny wykonano nieprawidłowo, poprzez błędną technikę, niewłaściwą organizację pracy lub niezgodnie z aktualną wiedzą i sztuką medyczną istnieją podstawy do roszczenia o zadośćuczynienie za błąd medyczny. Koniecznym jest jednak wykazanie, iż zabieg przeprowadzono nieprawidłowo lub lekarz wykonał go błędną techniką. Pomocna jest wtedy opinia biegłego lekarza, która potwierdzi zastrzeżenia co do przeprowadzonego zabiegu i jego efektów.

Od czego zależy wysokość przyznanego zadośćuczynienia za błąd medyczny?

Wycena roszczeń za błąd medyczny jest nieco inna, niż w przypadku odszkodowania za wypadek komunikacyjny, gdy Ubezpieczyciel ocenia doznany przez Poszkodowanego uszczerbek na zdrowiu i wypłaca stosowne odszkodowanie. Jednakże w przypadku błędu medycznego należy ocenić nie tylko ból i cierpienie, ale również szkody jakie nastąpiły w związku z błędną diagnozą, leczeniem czy niewłaściwym zabiegiem operacyjnym. Roszczenia obejmują rekompensatę za wszelkie skutki błędu medycznego w życiu pacjenta. Wpływ na wysokość zadośćuczynienia ma przede wszystkim stopień cierpień fizycznych i psychicznych, długotrwałość i uciążliwość procesu leczenia, konieczność zabiegów naprawczych lub rehabilitacji, trwała lub częściowa niezdolność do kontynuowania pracy, pasji oraz dotychczasowego życia. Jeśli skutki zdarzenia są nieodwracalne roszczenia mogą wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.

W przypadku zagrożenia życia, spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub zgonu pacjenta roszczenia są znaczne ( nawet do kilkuset tysięcy złotych)– obejmują zadośćuczynienie, ale także roszczenia rentowe i odszkodowanie za poniesione koszty leczenia.

W przypadku błędów medycznych każdą sprawę należy rozpatrywać indywidualnie i szczegółowo oceniać wszystkie aspekty sprawy.

Jakie roszenia mogę zgłaszać jeśli jestem ofiarą błędu medycznego?

Należy pamiętać, że w przypadku zgłaszania roszczeń – czy to bezpośrednio do lekarza/szpitala/przychodni lub ubezpieczyciela placówki medycznej uwzględnić należy nie tylko zadośćuczynienie za ból i cierpienie, ale również wnieść o refundację wszelkich kosztów związanych z leczeniem, konsultacjami lekarskimi, zakupem leków, opatrunków, wykonanych badań diagnostycznych i zabiegów naprawczych.

Jeśli wskutek błędu lekarza pacjent utarci możliwość zarobkowania lub podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie – roszczenia mogą także objąć utracone dochody lub rentę wyrównawczą.

W przypadku śmierci pacjenta – zarówno zadośćuczynienie dla osób bliskich oraz stosowne odszkodowanie, jeśli sytuacja finansowa rodziny uległa znacznemu pogorszeniu. Także roszczenia rentowe, jeśli zmarły miał małoletnie dzieci.

Czy jeśli nie wiem kto spowodował mój błąd mam prawo zgłosić roszczenia?

Oczywiście. Nawet jeśli nie mamy pewności, na którym etapie leczenia popełniono błąd oraz kto jest za niego odpowiedzialny, możemy zgłosić roszenia. W literaturze fachowej nazywane jest to winą anonimową. Koniecznym jest jednak wykazanie, w jakiej placówce medycznej doszło do błędu lub zaniedbania oraz jakie skutki zdrowotne poniósł z tego tytułu pacjent. Konieczne jest gromadzenie pełnej dokumentacji medycznej z prowadzonego leczenia oraz wykazania wszelkich związanych z nim kosztów.

Przez nieprawidłową diagnozę leczenie znacznie się wydłużyło – czy to też błąd medyczny?

Jeśli lekarz na podstawie przeprowadzonych badań postawił błędną diagnozę, a co za tym idzie wprowadził nieprawidłowe leczenie lub niewłaściwe leki, powodując uszczerbek na zdrowiu lub co gorsza zagrożenie życia pacjenta – roszczenia o odszkodowanie są jak najbardziej zasadne.

W takich przypadkach pomocna bywa opinia innego lekarza, potwierdzająca prawidłową diagnozę, a także dokumentacja medyczna wskazująca na prawidłowe leczenie naprawcze.

Jeśli wskutek błędnej diagnozy sam proces leczenie jedynie nieznacznie się wydłużył, nie powodując szkody na zdrowiu pacjenta ( np. w niedługim czasie inny członek zespołu medycznego postawił prawidłową diagnozę i wprowadzono właściwe leczenie) – roszczenie o błąd medyczny jest bezpodstawne.

Podczas operacji pozostawiono w moim ciele kawałek opatrunku – gdzie zgłosić roszczenia i o co mogę rościć?

Za pozostawienie w ciele ciała obcego podczas operacji należy się odszkodowanie. Koniecznym jest jednak potwierdzenie podczas jakiego zabiegu doszło do zaszycia opatrunku – jeśli operacji było kilka. Roszczenia należy złożyć do placówki medycznej lub szpitala, w którym odbywał się zabieg i oprzeć o dokumentację medyczną potwierdzającą wykrycie/ usunięcie ciała obcego z organizmu. Jeśli ciało obce powodowało ból lub stan zapalny i konieczne było wprowadzenie farmakoterapii – roszczenia będą obejmować również związane z tym koszty. Jeśli ciało obce spowodowało znaczne szkody w organizmie – roszczenia można rozszerzyć, ale wymaga to szczegółowej diagnostyki, przydatna jest także opinia biegłego lekarza.

Przeprowadzono u mnie zabieg chirurgii plastycznej, ale efekt nie jest zadowalający. Czy to już błąd medyczny i mogę zgłosić  roszczenia o odszkodowanie?

Niestety samo niezadowolenie z efektów zabiegu nie jest jeszcze podstawą do roszczeń o odszkodowanie za błąd medyczny. Koniecznym jest wykazanie szkody zdrowotnej lub uszczerbku na zdrowiu. Jeśli więc zabieg spowodował deformację, rozległe blizny związane z błędnie przeprowadzonym szyciem, obumarcie tkanek (w tym także amputacje), śródoperacyjne uszkodzenie nerwów lub narządów wewnętrznych – roszczenia mogą być zasadne. Rozważenia jednak wymaga, czy występujące dolegliwości nie są powikłaniami związanymi z zabiegiem. Lista powikłań i komplikacji zdrowotnych po zabiegach medycyny estetycznej jest spora i należy szczegółowo zapoznać się z nimi przed podjęciem decyzji o zabiegu.

Ile mam czasu na zgłoszenie roszczeń o błąd medyczny? Czy muszę sprawę od razu skierować do sądu?

Roszczenia o zadośćuczynienie za błąd medyczny, jeśli nie są skutkiem przestępstwa – przedawniają się z upływem 3 lat od zaistnienia błędu medycznego. Jeśli Poszkodowany dowiedział się o szkodzie lub podmiocie odpowiedzialnym za zdarzenie bieg przedawnienia rozpoczyna się od tego dnia, nie dłużej jednak, niż 10 lat od samego zdarzenia medycznego.

Jeśli doszło do narażenia życia lub zdrowia pacjenta, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub zgonu – roszczenia o zadośćuczynienie przedawnią się po 20 latach. W takich przypadkach konieczne jest także przeprowadzenie postępowania karnego i skazanie sprawcy zdarzenia za błąd w sztuce lekarskiej.

Roszczenia najlepiej zgłosić na drodze polubownej do podmiotu medycznego, szpitala lub przychodni – jeśli posiadają i udostępnią polisę odpowiedzialności cywilnej możliwe będzie zgłoszenie roszczeń do ubezpieczyciela. Jeśli towarzystwo ubezpieczeń odmówi podjęcia odpowiedzialności można oczywiście sprawę skierować do sądu, wiąże się to jednak ze znacznymi kosztami zarówno obsługi prawnej, kosztami opinii biegłych oraz ryzykiem kosztów związanych z oddaleniem powództwa ( przegraniem sprawy).

Roszczenia można także zgłosić do Wojewódzkiej komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych – szczegóły i wytyczne dot. wniosku można znaleźć na stronie Urzędów Wojewódzkich.

W przypadku, gdyby powyższe wyjaśnienia okazały się niewystarczające zapraszamy do konsultacji Państwa sprawy.

Skonsultuj swoją sprawę błędu lub zaniedbania medycznego bezpłatnie. Napisz do nas.

Autor: Marta Sordon, Specjalista ds. szkód osobowych