Poszkodowanemu w wypadku (komunikacyjnym, przy pracy czy przy pracy w rolnictwie) może przysługiwać renta z polisy OC sprawcy z tytułu niezdolności do pracy. Niestety wielu poszkodowanych nie wie jak podejść do tematu i go odpuszcza.
Podstawa prawna roszczenia o rentę
Art. 444 § 2 kodeksu cywilnego (kc) wskazuje, że zobowiązanym do wypłaty renty na rzecz poszkodowanego (który wskutek wypadku drogowego utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej) w wypadku drogowym jest zakład ubezpieczeń, w którym sprawca wypadku ma wykupioną polisę OC. Dodatkowo dla potwierdzenia Sąd Najwyższy wskazał w wyroku z 24.09.2009 r. (II PK 65/09), że art. 444 § 2 kc reguluje trzy, oparte na różnych podstawach faktycznych, świadczenia rentowe: z tytułu utraty zdolności do zarobkowania, z tytułu zwiększenia się potrzeb poszkodowanego oraz z tytułu zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość, a każda z wymienionych w tym przepisie podstaw jest przesłanką do zasądzenia renty z polisy OC sprawcy wypadku i stanowi samoistną przesłankę jej orzeczenia.
Wysokość renta z tytułu niezdolności do pracy
Biorąc pod uwagę orzecznictwo Sądu Najwyższego (np. wyrok z dnia 21.05.2009 r. – V CSK 432/08) i sądów powszechnych można zwrócić uwagę że utrwaliło jest stanowisko, że renta z art. 444 § 2 kc przysługująca poszkodowanemu, który zachował częściowo zdolność do pracy i odpowiada różnicy między zarobkami, jakie mógłby osiągać, gdyby nie uległ wypadkowi, a wynagrodzeniem, jakie jest w stanie osiągać przy wskazanym uszczerbku na zdrowiu. Teoretycznie zasądzenia renty może domagać się również bezrobotny, o ile tylko warunki istniejące na rynku pracy uzasadniają z tak zwanym dostatecznym prawdopodobieństwem, że zdołałby on uzyskać zatrudnienie, gdyby podjął zmierzające w tym kierunku starania. Przyznanie renty z powodu utraty możliwości zarobkowych nie uzależnia się od tego, czy przed wystąpieniem zdarzenia wypadkowego poszkodowany pracował zarobkowo i czy osiągał z tego tytułu jakieś dochody. Ważne jest aby do chwili wywołania rozstroju zdrowia był w stanie taką pracę wykonywać.
Linia orzecznictwa sądów ugruntowała się już jakiś czas temu i przy ustalaniu wysokości renty z polisy OC sprawcy wypadku na rzecz poszkodowanego z tytułu utraty możliwości zarobkowania uwzględnia się wszystkie dochody uzyskiwane przez poszkodowanego do momentu zdarzenia, również te nieregularne (np. dorywczo, z prac zleconych, okresowe premie, świadczenia w naturze), a także te dochody, których uzyskanie w przyszłości było wysoce prawdopodobne biorąc pod uwagę na naturalny rozwój kariery zawodowej. Przykładem jest wyrok Sądu Apelacyjny w Białymstoku z18.02.2015 r., (I ACa 798/14), przy zasądzaniu renty z polisy OC sprawcy wypadku na mocy art. 444 § 2 kc sąd powinien wziął pod uwagę postawę wykazywaną przez poszkodowanego w okresie poprzedzającym wyrządzenie mu szkody. Poszkodowany wiele lat przed wystąpieniem zdarzenia był całkowicie zdolny do pracy ale stronił od wykonywania pracy zarobkowej w takiej sytuacji sąd poddał wątpliwości zasadność przyznania mu renty ze względu na to, że uległ nieszczęśliwemu wypadkowi i stracił zdolność do pracy.
Wymagane dokumenty do dochodzenia renty
Składając roszczenie do ubezpieczyciela sprawcy należy dołączyć do zgłoszenia takie dokumenty jak:
- pełna dokumentacja medyczna z procesu leczenie oraz dokumentacja potwierdzająca niezdolność do pracy (karty informacyjne ze szpitala, skierowania, rehabilitacja, historia choroby);
- pisemna informacja lekarza prowadzącego dotycząca rokowań odnośnie poprawy stanu zdrowia i powrotu do możliwości zarobkowania;
- decyzje ZUS o przyznaniu renty rehabilitacyjnej i innych świadczeń z ZUS;
- decyzje o przyznaniu innych świadczeń np. z ośrodka pomocy społecznej;
- informacje o dochodach uzyskiwanych przed wypadkiem (kopie umów o pracę, zlecenie itd.);
- zaświadczenia ostatniego pracodawcy o dochodach netto, informacja czy poszkodowany mógł kontynuować pracę gdyby nie wypadek (gdy umowa została zawarta na czas określony);
- zaświadczenia i informacje o możliwości podjęcia pracy w kraju lub zagranicą (od niedoszłych pracodawców czy z Urzędu Pracy) w przypadku osoby bezrobotnej.
Renty z tytułu niezdolności do pracy z OC sprawcy zdarzenia – poszkodowany bezrobotny
W jaki sposób podjeść do tematu renty z tytułu niezdolności do pracy z OC komunikacyjnego najlepiej pokazać na przykładzie.
Poszkodowany uległ wypadkowi przy pracy w rolnictwie (z winy rolnika – sąsiada któremu pomagał), w wyniku tego zdarzenia amputowano mu rękę. Kilka miesięcy wcześniej został zwolniony (z przyczyn ekonomicznych) firmy specjalizującej z obróbce stali oraz innych metali – był spawaczem MIG/MAG. Kilka dni wcześniej ukończył kurs TIG, MMA (zdał egzamin, uzyskał kwalifikacje), który był warunkiem koniecznym zatrudnienia w norweskiej firmie i rozpoczęcie pracy na platformach wiertniczych. Wypadek uniemożliwił mu podpisanie umowy i rozpoczęcie pracy. Zgodnie z rozmowami z przyszłym pracodawcą mógłby zarabiać 15.000,00 euro miesięcznie. Ostatecznie biorąc pod uwagę skutki zdarzenia poszkodowany nie podpisał umowy i nie wyjechał i uzyskał orzeczenie o niezdolności do pracy z KRUS oraz z powiatowej komisja ds. orzekania o niezdolności do pracy. Poszkodowany w tej sytuacji może wystąpić o rentę na przyszłość wystąpić o rentę na przyszłość posiadając wszystkie niezębne dokumenty. Oprócz renty może również starać się o odszkodowanie za utracone dochody.
