Prawo ubezpieczyciela do regresu roszczeń od sprawcy szkody

W niniejszym komentarzu zajmiemy się interpretacją zapisu o regresie roszczeń zapisanym w 828 artykule §1 kodeksu cywilnego:

Jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na zakład ubezpieczeń do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem zakładu ubezpieczeń.

Powyższy zapis z kodeksu cywilnego oznacza, iż w przypadku wypłaty odszkodowania poszkodowanemu, np. z tytułu umowy autocasco, poszkodowany nie ma prawa dochodzić dalszego odszkodowania od sprawcy szkody, jeżeli ten zostanie ostatecznie ujęty lub przyzna się do winy. Brak możliwości dochodzenia roszczenia dotyczy tylko odszkodowania w wysokości wypłaconej przez ubezpieczyciela autocasco. Jeżeli poszkodowany doznał szkody o wyższej wartości, której ubezpieczyciel AC nie pokrył, poszkodowany ma prawo żądać pokrycia pozostałej kwoty przez sprawcę kolizji lub wypadku.

Przykładowo:
Jadąc drogą jednokierunkową w Sandomierzu pan Marek zobaczył jadący w jego stronę samochód (sprawca jechał niezgodnie z przepisami ruchu drogowego!). Pan Marek chcąc uniknąć zderzenia czołowego w ostatniej chwili odbił kierownicą w prawo, sprawca pojechał prosto, uderzając bokiem pojazdu w pojazd pana Marka. Sprawca zbiegł z miejsca wypadku. Pan Marek zdołał jedynie zapisać początek numerów pojazdu oraz zapamiętał markę i kolor samochodu sprawcy. Na miejsce przybyła policja i uznała pana Marka poszkodowanym. Dochodzenie nie przyniosło rezultatów, sprawca pozostawał nieujęty. Pan Marek nie chcąc czekać na koniec dochodzenia zgłosił szkodę już w dniu wypadku u ubezpieczyciela swojego pojazdu z tytułu umowy autocasco. Ubezpieczyciel pokrył szkody jednak tylko do wysokości 4 tys. zł (umowa przewidywała udział własny). Koszty naprawy wyniosły 8 tys. zł.

Po kilku miesiącach sprawcę ujęto. Pan Marek zgłosił więc ponownie szkodę do ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku, chcąc uzyskać pełne 8 tys. zł. Tam dowiedział się, że jego ubezpieczyciel z umowy autocasco odebrał już część roszczenia w kwocie 4 tys. zł. Poszkodowanemu wypłacono jedynie zaległą kwotę 4 tys. zł. Zgodnie z powyższym przykładem poszkodowany nie miał prawa wystąpić o drugie odszkodowanie w pełnej wysokości, gdyż jego roszczenia zostały w części pokryte przez ubezpieczyciela autocasco. Ubezpieczyciel OC sprawcy wypadku może wypłacić tylko kwotę roszczenia w wysokości nie pokrytej przez ubezpieczyciela AC. Przepis 828 §1 oznacza również, iż ubezpieczyciel z chwilą wypłacenia odszkodowania jest uprawniony do dochodzenia zwrotu wypłaconego roszczenia od sprawcy kolizji bądź wypadku. Jeżeli dochodzenie policji bądź sprawa sądowa zakończy się uznaniem winy, ubezpieczyciel jest uprawniony do żądania zwrotu wypłaconych kwot.

Powyższy regres ubezpieczeniowy, zwany typowym, kierowany jest zawsze do osób pozostających poza umową ubezpieczenia (do osób trzecich – sprawców szkody, ujętych przez policję) i dotyczy ubezpieczeń majątkowych.