Dziedziczenie środków z OFE

Środki zgromadzone na rachunkach OFE i subkontach ZUS podlegają dziedziczeniu.

Ubezpieczenia w Polsce, po reformie z 1 stycznia 1999 r., są oparte na trzech filarach:

• I filar – emerytura z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
• II filar – emerytura z otwartych funduszy emerytalnych (kapitałowa)
• III filar – dobrowolny, obejmujące składki na IKE (Indywidualnych Kontach Emerytalnych), IKZE (Indywidualnych Kontach Zabezpieczenia Emerytalnego) oraz PPE (Pracowniczych Programów Emerytalnych).

Do posiadania rachunku w OFE był zobowiązany każdy urodzony po 31.12.1968, oraz dobrowolnie osoby urodzone po 31.12.1948 a przed 1.01.1969.

Każdy członek OFE (II filar) posiadający tam rachunek od maja 2011 roku ma założone również subkonto w ZUS. Środki zgromadzone na tych kontach podlegają dziedziczeniu, gdyż są traktowane jako część majątku osoby zmarłej.
Warto jednak wiedzieć, że dziedziczeniu podlega część środków i same zasady też są inne niż w przypadku reszty majątku.

Warto przypomnieć, że w 2014 roku (1.04-31.07.) oraz 2016 (1.04-31.07.) była możliwość podjęcia decyzji co do pozostania w OFE, czy też kierowania wszystkich środków tylko do ZUS. Teoretycznie taka możliwość ma istnieć jeszcze w 2020 roku.

W przypadku, kiedy płatnik pozostał w OFE, dziedziczenie składek odbywa się dalej na tych samych zasadach zarówno w OFE jak i w ZUS. Na konto w OFE wpływa 2,92 % wynagrodzenia, do ZUS na I filar nie podlegający dziedziczeniu – 12,22%, natomiast na subkonto w ZUS 4,38% (do dziedziczenia).
W przypadku kiedy płatnik wystąpił z OFE, tym samym zgodził się na przekazywanie do ZUS na I filar 12,22% wynagrodzenia (bez możliwości dziedziczenia) a 7,30% środków na subkonto (podlegają dziedziczeniu).

Suwak bezpieczeństwa w przekazywaniu środków OFE i ZUS

Ważne: 10 lat przed emeryturą OFE zaczyna stopniowo przenosić zgromadzone środki do ZUS. Jest to tzw. „suwak bezpieczeństwa”. Ilość składek nie ulega zmianie, jedynie proporcje tego co jest gromadzone w OFE i ZUS. Mówiąc najprościej: im bliżej emerytury tym w ZUS jest więcej pieniędzy.

Dziedziczenie środków z subkonta ZUS (II filar)

W przypadku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dziedziczeniu ulega tylko część środków, ta, która przeszła z OFE na subkonto (tzw. II filar). Druga część środków jest ewidencjonowana w I filarze czyli koncie indywidualnym i ona NIE PODLEGA DZIEDZICZENIU. Wynika to z tego, że te składki zapewniają środki do życia obecnym rencistom oraz emerytom i jako takie nie mogą być dziedziczone, gdyż są podstawą systemu.

Dziedziczenie kapitałowych środków z OFE

W przypadku środków zgromadzonych w Otwartym Funduszu Emerytalnym, to są to składki o charakterze kapitałowym, czyli „pracujące” na przyszłą emeryturę płatnika. W związku z tym, środki te wchodzą w skład majątku, który można dziedziczyć.

Środki z OFE i ZUS – brak przedawnienia roszczeń

Zgodnie z regulacjami o środki zgromadzone na rachunku osoby zmarłej w OFE oraz ZUS, uposażeni oraz spadkobiercy mogą wystąpić w każdym momencie. Roszczenia o ich wypłatę NIE PRZEDAWNIAJĄ SIĘ.

Środki z OFE i ZUS a podatek

Opodatkowanie środków z OFE wynosi 19% podatku dochodowego dla uposażonych i spadkobierców, ale nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Beneficjent/spadkobierca otrzymuje środki już pomniejszone o w/w podatek.

Wolne od podatku dochodowego są jedynie wypłaty środków z OFE na rzecz byłego współmałżonka członka tego funduszu, przekazywane na jego rachunek w OFE (tzw. transfer).

Dziedziczenie składek OFE/ZUS: komu się należą?

Wysokość środków zgromadzona w OFE oraz subkoncie ZUS, zależy od tego jak długi był staż pracy osoby zmarłej oraz w jakiej wysokości pobierała ona wynagrodzenie. To, komu środki zostaną wypłacone, zależy od tego, czy zmarły wskazał uposażonych, czy też tego nie zrobił i środki wejdą w skład masy spadkowej.

Prawo do ww środków przysługuje:

• małżonkowi i byłemu współmałżonkowi zmarłego w ramach wspólnoty majątkowej małżeńskiej
• osobom uposażonym przez zmarłego członka OFE
• spadkobiercom ( w przypadku, kiedy w umowie OFE nie zostały wskazane osoby uposażone).

Warto pamiętać, że po środki trzeba zgłosić się samemu – zgodnie z ustawą Ubezpieczyciel nie ma obowiązku informować, kto ma prawo do dziedziczenia. Tym samym bardzo dużo osób nawet nie wie, że tego typu pieniądze im przysługują. Dodatkowo mogą być one dziedziczone nawet wtedy, kiedy zmarły był już na emeryturze, pod warunkiem, że nie pobierał jej dłużej niż 3 lata.

Zarówno OFE jak i ZUS wypłacają należność na tych samych zasadach. Po wypłacie środków z OFE, do ZUS zostaje skierowana informacja potwierdzająca tan fakt. Na tej podstawie ZUS w ciągu 3 miesięcy dokonuje wypłaty z subkonta osoby zmarłej, w takiej samej wysokości i tym samym osobom jak zrobił to Fundusz.

Środków z OFE oraz ZUS można dochodzić równolegle, gdyż znajdują się one w obydwu tych podmiotach. Warto pamiętać jednak, że możliwość dziedziczenia składek w ZUS wprowadzono od 1.05.2011.

Jeżeli chcesz skonsultować swoje roszczenia, napisz do nas.

Autor: Izabela Stryjewska, Specjalista ds. szkód osobowych