URAZY DŁONI I PALCÓW
Zarówno w wypadkach komunikacyjnych, ale również wypadkach w rolnictwie, potknięciach i poślizgnięciach zdarzają się urazy dłoni i placów, szczególnie gdy Poszkodowany próbuje zamortyzować upadek opierając się na dłoni. Najdotkliwsze konsekwencje urazów dłoni występują w przypadku szkód rolniczych, gdy dochodzi do częściowej lub całkowitej amputacji – zarówno palców, jak i całości dłoni.
Częściej jednak w wyniku wypadków dochodzi do niegroźnych zwichnięć lub skręceń, wybicia palców lub kciuka. W zależności od zakresu urazu uszczerbek na zdrowiu z tym związany może być nieznaczny lub dochodzić nawet do kilkudziesięciu procent – w przypadku utraty funkcji chwytnej placów lub kciuka.
ZŁAMANIA KOŚCI DŁONI
ZŁAMANIA PALCÓW
W przypadku złamania palców dochodzi do złamania paliczków, z których palce się składają ( palce II-V posiadają 3 paliczki, kciuk – 2 paliczki). Do złamania dochodzi w przypadku np. upadku lub próby amortyzacji urazu, gdy palce są wyprostowane, bywa także że po uderzeniu ciężkim przedmiotem dochodzi do przerwania struktury kostnej. W przypadku palców złamaniu mogą ulec 1, 2 lub wszystkie paliczki.
Objawy złamania:
- silny ból
- obrzęk palca
- niemożność zgięcia lub pełnego wyprostu palca
- krwiak
- deformacja palca
Leczenie polega na potwierdzeniu złamania badaniem RTG, nastawieniu i unieruchomieniu (szyna lub gips) wraz z palcem sąsiadującym (wyjątkiem jest tutaj kciuk, który stabilizowany jest samodzielnie). W przypadku skomplikowanych złamań z przemieszczeniem lub złamań podstawy paliczków skutkujących destabilizacją stawu – konieczne jest wykonanie zabiegu operacyjnego i stabilizacji ( metalowymi śrubami, drutami Kirschnera, szpilkami).
Po usunięciu unieruchomienia i zroście złamania palce poddaje się rehabilitacji, by uzyskać pełen zakres ruchomości (zgięcia i wyprostu) oraz chwytność. Ćwiczenia mają na celu wzmocnienie mięśni palców i dłoni, aby przywrócić pełną ich sprawność. Bywa, iż mimo usprawnień palce nie osiągają pełnego zgięcia lub wyprostu, albo tracą możliwości chwytne. Po nieprawidłowym wygojeniu złamania może pozostać także trwała deformacja.
Złamania kości śródręcza
Objawy złamania:
- obrzęk, opuchlizna
- zasinienie lub krwiak
- deformacja dłoni
- problemy z poruszaniem palcami lub chwytaniem
W przypadku złamania kości śródręcza stosuje się opatrunek gipsowy, czasami w przypadku urazów zmiażdżeniowych poprzedza go operacyjne ustawienie i zespolenie złamania. Po uzyskaniu zrostu złamania również konieczne jest przeprowadzenie rehabilitacji – uzyskanie pełnej chwytliwości i zakresu ruchomości palców dłoni. W przypadku tego typu urazów dobrym ćwiczeniem, które można wykonywać samemu jest ściskanie przedmiotów ( piłeczek, woreczków przyrządów do ćwiczeń) utrzymanie uścisku przez kilka sekund i rozluźnienie.
Częstym urazem dłoni jest złamanie V kości śródręcza – jest to tzw. uraz bokserski, gdyż do złamania dochodzi na skutek silnego uderzenia pięścią o twarde podłoże. Bywa, że do takiego złamania dochodzi, gdy w wypadku komunikacyjnym Poszkodowany uderzy dłonią o szybę pojazdu lub inny jego element.
Leczenie takiego złamania polega na założeniu ortezy – opatrunku gipsowego. Przy jego zakładaniu i w trakcie leczenia należy zwracać również uwagę na ruchomość i sprawność palców szczególnie IV i V palca. Po zagojeniu złamania ćwiczenia usprawniające polegają również na chwytaniu i oraz rozluźnianiu dłoni.
Złamanie kciuka
W przypadku złamania kciuka może dojść równocześnie do złamania paliczka, obu paliczków ale także I kości śródręcza. W takich wypadkach opatrunek gipsowy może objąć oprócz samego kciuka także śródręcze. Przy rehabilitacji i usprawnianiu kciuka należy zwrócić szczególną uwagę na zdolność przeciwstawienia i chwytu. W przypadku poważnych urazów może dojść nawet do utraty funkcji chwytnej kciuka, co jest znacznym uszczerbkiem na zdrowiu, graniczącym nawet z utratą samego palca.
Złamania śródręcza i palców | Procent trwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu | Możliwa kwota odszkodowania |
Złamanie kciuka: | ||
| prawy 5 – 10% / lewy 3 – 8% | 3 000 – 25 000 zł |
| prawy 10 – 20% / lewy 8-15% | 8 000 – 50 000 zł |
Złamanie palców: |
|
|
| r. prawa 1 – 5% / r. lewa 1-4%
| 1 000 – 10 000zł |
| r. prawa 3 – 8% / r. lewa 1-5% | 1 000 – 20 000zł |
Złamanie kości śródręcza: | ||
| r. prawa 1 – 5 % / r. lewa 1-4%
| 1 000 – 15 000 zł
|
| r. prawa 5 – 10% / r. lewa 4-8%
| 4 000 – 25 000 zł
|
| r. prawa 10 – 20% / r. lewa 8-18% | 8 000 – 50 000 zł |
Zwichnięcia, skręcenia palców i kciuka
Zwichnięcie palców ręki (potocznie zwane wybiciem palca) oznacza, że powierzchnie stawowe palców są przemieszczone względem siebie – dochodzi do przesunięcia kości względem torebki stawowej. Zwichnięcie może równocześnie doprowadzić do uszkodzeń więzadła, chrząstki lub torebki stawowej. Najczęściej do zwichnięcia dochodzi w przypadku nadmiernego przeprostu, upadku na niewłaściwie ustawione palce lub w przypadku urazów z udziałem maszyn i urządzeń.
W przypadku uszkodzenia kciuka, najczęściej zwichnięty jest staw śródręczno-paliczkowy.
Objawami zwichnięcia palców są:
- silny ból całego stawu
- obrzęk palca i stawu
- krwiak lub zasinienie
- przymusowe ustawienie palca, z brakiem możliwości jego przesunięcia
- trudności w poruszaniu palcem
- zniekształcenie, deformacja palca
Leczenie zwichnięć polega przede wszystkim na zastosowaniu zimnego okładu celem zmniejszenia opuchlizny, następnie dokonuje się nastawienia zwichnięcia (w znieczuleniu miejscowym) oraz jeśli to konieczne – unieruchamia staw.
Po zwichnięciu zwiększa się także ryzyko pojawienia się zapalenia uszkodzonego stawu oraz kolejnych zwichnięć. W przypadku uszkodzenia torebki stawowej lub więzadła leczenie wymaga farmakoterapii i intensywnej fizykoterapii. Niestety konsekwencją poważnego urazu może być upośledzenie funkcji lub zmiany troficzne oraz czuciowe.
W przypadku zwichnięć lub skręcenia może dojść do zapalenia stawów, czego objawem jest silny ból przy obciążeniu lub ściskaniu. Pojawia się również opuchlizna. Czasami wystarczy leczenie maściami przeciwzapalnymi lub stosowanie farmakoterapii.
Uszkodzenia ścięgien, zniekształcenia, przykurcze, ograniczenia/upośledzenie czucia, ograniczenie funkcji palców i kciuka, blizny
Konsekwencją urazów dłoni i palców może być uszkodzenie ścięgien, wiązadeł, zniekształcenia lub ograniczenie pełnej ruchomości. W przypadku bardzo poważnych urazów może dojść do zaburzeń czucia a nawet upośledzenia funkcji chwytnej palców, w takim stopniu, jakby miało miejsce w przypadku jego amputacji.
Takie powikłania pourazowe, które mimo zastosowanego leczenia i zabiegów rehabilitacyjnych pozostały – są trwałym uszczerbkiem na zdrowiu. Jeśli po urazie pozostały blizny mogą one nie tylko szpecić wygląd dłoni, ale także jeśli są rozległe ograniczać ruchomość palców. W przypadku, gdy blizna wpływa na zakres ruchomości i funkcji chwytnej palca – nie jest już tylko problemem wizualnym, ale również defektem funkcyjnym.
Uszczerbek na dłoni i wysokości odszkodowań
| Uraz | Procent trwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu | Możliwa kwota odszkodowania |
| Zwichnięcie, uszkodzenie kciuka, uszkodzenia mięśni, ścięgien, naczyń (blizny, zaburzenia czucia, ograniczenia ruchomości, upośledzenie funkcji ręki): |
|
|
| prawy 1-5 % / lewy 1-4% | 1 000 – 10 000 zł |
| prawy 15-20% / lewy 13-18% | 13 000 – 35 000 zł |
| prawy 20-23% / lewy 18-20% | 18 000 – 50 000 zł |
| prawy 25-35% / lewy 23-33% | 23 000 – 75 000 zł |
| Zwichnięcie palców, uszkodzenia mięśni, ścięgien, naczyń, nerwów – w zależności od blizn, zniekształceń, zaburzeń czucia, ograniczenia ruchów palca, upośledzenia funkcji ręki, przykurczów stawów, zesztywnień: | ||
| r. prawa 1-5 % / r. lewa 1-4% | 1 000 – 10 000 zł |
| r. prawa 3-4% / r. lewa 2-3% | 2 000 – 10 000 zł |
| r. prawa 7-23% / r. lewa 5-20% | 5 000 – 50 000 zł |
| Zwichnięcie kości śródręcza uszkodzenia ścięgien i pozostałych części miękkich (skóry, mięśni, naczyń, nerwów), w zależności od blizn, ubytków, zniekształceń, upośledzenia funkcji ręki i palców oraz innych zmian wtórnych: | ||
| r. prawa 1-5 % / r. lewa 1-4%
| 1 000 – 15 000 zł |
| r. prawa 5-10% / r. lewa 4-8% | 4 000 – 25 000 zł |
| r. prawa 10-20% / r. lewa 8-18% | 8 000 – 50 000 zł |
Amputacje – utraty palca, kciuka, części lub całości dłoni
Najpoważniejszymi obrażeniami w zakresie dłoni jest amputacja – częściowa lub całkowita utrata palca lub w ostateczności nawet całej dłoni. W wypadkach komunikacyjnych takie obrażenia są dość rzadkie, jednak w przypadku szkód rolniczych lub wypadków w pracy zdarzają się znacznie częściej. Amputacja urazowa palca lub dłoni niesie za sobą także ryzyko związane z zakażeniami, bliznami, uszkodzeniem nerwów czy ścięgien, gdyż chirurgiczne opracowanie kikuta w przypadku ran szarpanych bywa bardzo trudne. Gojenie ran bywa długotrwałe i powikłane ze względu na możliwość ropienia lub zakażenia rany pooperacyjnej. O ile złamanie lub zwichnięcie może zagoić się bez ubytku na zdrowiu, o tyle amputacja jest procesem nieodwracalnym.
Proces rekonwalescencji obejmuje także rehabilitację celem przywrócenia sprawności pozostałej części dłoni, lub dobór i przystosowanie protezy. Jest to proces trudny i długotrwały.
Po amputacji występują także bóle fantomowe, które mogą obejmować ujętą kończynę lub palce.
W zależności od miejsca i zakresu amputacji uszczerbek na zdrowiu może być znaczny.
| Amputacja | Procent trwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu | Możliwa kwota odszkodowania |
| Utrata kciuka w zależności od rodzaju ubytku, blizn, ograniczenia ruchów i upośledzenia funkcji chwytnej: | ||
| prawy 1-5%, lewy 1-4% | 1 000-10 000 zł |
| prawy 15-20%, lewy 13-18% | 15 000-50 000 zł |
| prawy 28-35%, lewy 25-33% | 25 000-75 000 zł |
| Utrata palca | ||
| r. prawa 5-23%, r. lewa 3-20% | 3 000–50 000 zł |
| r. prawa 1-12%, r. lewa 1-8% | 1 000-25 000 zł |
| Utrata ręki na poziomie nadgarstka | r. prawa 55%, r. lewa 50% | 50 000–150 000 zł |